بررسی استفاده از مواد جاذب رطوبت، فیلتر سنگریزه ای و سامانه های با سطح عایق جهت کاشت درختان مثمر در اراضی شیب دار مناطق نیمه خشک استان کهگیلویه و بریراحمد

مشخصات نویسندگان مقاله

عبدال شهریور – استادیار و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد

بیژن کاووسی – استادیار و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

مجید خزایی – دانشجوی دکتری آبخیزداری دانشگاه هرمزگان

کمبود رطوبت ذخیره شده در خاک، عامل مهمی در تشدید مسائل و مشکلات به شمار می رود. همچنین محدودیت آب های سطحی و حتی زیرزمینی سبب گردیده تا بخش وسیعی از اراضی حاصلخیز منطقه بالاستفاده باقی بماند.

بطوریکه در حال حاضر یکی از موانع توسعه در مناطق خشک و نیمه خشک استان کهگیلویه و بویراحمد کمبود آب قلمداد شده است. علیرغم این مسائل می توان با استفاده از سطح عایق، آب باران را جمع آوری و از طریق روش های مناسب، آب جمع آوری شده را در عمق ریشه گیاه به مدت طولانی نگهداری نمود.

تحقیق حاضر با هدف تعیین مناسب ترین روش های افزایش ماندگاری رطوبت در پروفیل خاک به منظور استقرار گیاه زیتون بصورت دیم و با استفاده از جمع آوری آب باران انجام و در فصول خشک سال به صورت محدود از آبیاری تکمیلی استفاده گردید.

همچنین به منظور جمع آوری سریع آب باران در اراضی شیب دار از سامانه لوزی شکل با سطح عایق، جهت کاهش تبخیر و انتقال سریع آب جمع آوری شده از فیلتر سنگریزه ای و به منظور ذخیره سازی و افزایش ماندگاری رطوبت از تیمارهای کاه و کلش، کود حیوانی، خاک برگ، و سوپرجاذب در پروفیل خاک گیاه زیتون استفاده گردید.

این تحقیق در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با ۹ تیمار در ۳ تکرار در منطقه گچساران از سال ۱۳۹۱ اجرا گردید. نتایج نشان داد که تیمارهای کود حیوانی و خاکبرگ همراه با فیلتر سنگریزه ای در عمق خاک چاله با ۶۷% زنده مانی و کاه کلش با فیلتر سنگریزه ای تا عمق چاله و خاک برگ با فیلتر سنگریزه ای در سطح چاله با ۳۳% زنده مانی، حداکثر مقاومت را در برابر تنش خشکی از خود نشان دادند.

در حالیکه سایر تیمارها با صفر درصد زنده مانی کمترین مقاومت را در برابر تنش خشکی از خود نشان دادند. در حالیکه سایر تیمارها با صفر درصد زنده مانی کمترین مقاومت را در برابر کم آبی از خود نشان دادند. از نظر رشد ارتفاعی و قطر طوقه بین تیمارهایی که دارای نهال زنده بودن اختلاف معنی داری وجود نداشت.

کلیدواژه‌ها:
آب باران ، ماندگاری رطوبت ، کاه و کلش ، کود حیوانی ، خاک برگ ، سوپرجاذب ، فیلتر سنگریزه ای

سوپر جاذب  = کاهش مصرف آب ۵۰ تا ۷۰ درصد  = گذر از کم آبی  = مقابله با خشکسالی = خرید سوپر جاذب