تعیین ظرفیت جذب پلیمر جاذب  ( روش سریع )  – روش آزمون

۱- هدف

هدف از تدوین این استاندارد تعیین روش آزمون برای تعیین ظرفیت جذب پلیمر جاذب  بعد از زمان معین غوطه وری در محلول آزمون است .

۲- دامنه کاربرد

این روش آزمون برای نمک های پلی آکریلیک اسید دارای پیوندهای عرضی کاربرد دارد. این پلیمرها بنام پلیمرهای جاذب  یا سوپر جاذب نامیده می شود.

۳- اصول کلی آزمون

در این آزمون مقدار محلولی که بدون اعمال بار یا فشار خارجی توسط پلیمر جاذب غوطه ور در محلول آزمون جذب می شود اندازه گیری می گردد و نتیجه بر اساس وزن مایع جذب شده بوسیله هر گرم از پلیمر جاذب گزارش می شود.

وزن معینی از پلیمر جاذب را درون یک کیسه کوچک از نوع منسوج نبافته (طبق بند ۲-۱-۴) ریخته و درب آن را کاملا ً ببندید سپس در محلول آزمون غوطه ور نمائید. برای تعیین حداکثر جذب باید آزمونه به مدت کافی در محلول آزمون قرار داشته باشد.

سپس کیسه را از محلول آزمون خارج کرده و بگذارید تا محلول اضافی از آن چکیده شود.

از اختلاف وزن اولیه پلیمر جاذب (حالت خشک ) با وزن تر نهائی ظرفیت جذب محاسبه می شود.

۴- وسایل و مواد لازم

-۱-۴وسایل

-۱-۱-۴ظرف

-۲-۱-۴کیسه از نوع منسوج نبافته ۱۰۰ درصد الیاف مصنوعی ۳ به ابعاد ۶۰ × ۶۰میلی متر که دو طرف از سه طرف آن بفاصله ۳تا ۵میلی متر از لبه دوخت حرارتی شده باشد.

-۳-۱-۴وسیله دوخت حرارتی دستی

-۴-۱-۴ساعت ایستا

-۵-۱-۴ترازو با دقت ۰/۰۰۱گرم

-۶-۱-۴ابزاری برای آویختن کیسه و سنجاق

-۷-۱-۴کاردک

-۸-۱-۴بشر یک لیتری

-۹-۱-۴دستگاه بهمزن مغناطیسی و میله مغناطیسی

-۱۰-۱-۴دستگاه PHمتر

-۲-۴مواد شیمیایی لازم

-۱-۲-۴کلرید سدیم

-۲-۲-۴اسید استیک رقیق (تقریبا ً ۳درصد)

-۳-۲-۴محلول هیدروکسید سدیم رقیق (تقریبا ً ۳درصد)

-۴-۲-۴آب مقطر

۵- تهیه مایع آزمون

۹گرم کلرید سدیم را درون یک بشر توزین نمائید و تا وزن ۱۰۰۰گرم آب مقطر به آن اضافه کنید.

PHمحلول را با استفاده از اسید استیک رقیق و یا هیدروکسید سدیم رقیق روی ۶تا ۶/۲تنظیم نمائید.

۶- نمونه برداری از پلیمر جاذب

نمونه پلیمر جاذب را کاملا ً مخلوط نمائید. آزمونه باید عاری از توده و ناخالصی باشد.

یادآوری ۱- با استفاده از کاردک مقدار نظر از پلیمر جاذب را برای توزین بردارید.

یادآوری ۲- به منظور جلوگیری از جذب رطوبت توسط پلیمر جاذب ، پس از برداشتن آزمونه فورا ً درب ظرف حاوی پلیمر جاذب را بطور محکم ببندید.

یادآوری ۳- در طول انجام آزمایش از وسایل حفاظت فردی مناسب (عینک – دستکش – ماسک ) استفاده گردد.

۷- روش آزمون

-۱-۷مقدار ۰/۲±۰/۰۰۵ گرم پلیمر جاذب را توزین و به عنوان وزن اولیه ثبت نمائید (W1) و درون یک کیسه (طبق بند ۲-۱-۴) بریزید.

-۲-۷طرف باز کیسه را با استفاده از وسیله دوخت حرارتی دستی ببندید (تقریبا ً بفاصله ۳تا ۵میلی متر از لبه ). برای جلوگیری از خطای آزمون اگر فاصله زمانی بین توزین اولیه و تعیین ظرفیت جذب بیشتر از ۵دقیقه است ، کیسه را درون دسیکاتور بگذارید.

-۳-۷با یک کیسه خالی (بدون پلیمر جاذب ) نیز مانند بند (۲-۷) عمل نمائید (برای بدست آوردن وزن متوسط کیسه خالی ۱۰عدد کیسه را وزن و میانگین بگیرید).

-۴-۷ظرف را از محلول آزمون پر کنید. ارتفاع محلول در ظرف باید تقریبا ً ۴سانتی متر باشد. در طول آزمایش بطور دائم ارتفاع محلول در ظرف را کنترل کنید و مطمئن شوید که ارتفاع آن کم نباشد. در صورت کاهش ارتفاع مایع در ظرف ، افزایش مجدد محلول آزمون ضروری است .

پس از انجام آزمون روی ۱۰ آزمونه باقیمانده محلول آزمون را باید دور بریزید و آزمون را با محلول تازه شروع نمائید.

-۵-۷کیسه در بسته را بطور افقی با دست نگهدارید و با تکان دادن آهسته پلیمر جاذب را بطور صاف در آن پخش نمائید.

-۶-۷کیسه حاوی آزمونه و نیز کیسه بدون آزمونه (خالی ) را بطور افقی روی سطح محلول آزمون قرار دهید و بکمک دست و با ملایمت هر کیسه را غوطه ور نمائید. ساعت ایستا را در این لحظه بکار بیاندازید. دمای محلول آزمون باید ۲۰±۱ درجه سلسیوس باشد.

-۷-۷بعد از مدت ۱۵ثانیه کیسه ها را از محلول آزمون خارج نمائید و هر کدام را بطور تک تک برای مدت ۱دقیقه از قسمت گوشه ها بیاویزید تا محلول اضافی آن چکیده شود.

-۸-۷وزن هر کیسه را تعیین نمائید (با دقت ۰/۰۱گرم ).

۸- محاسبه نتایج

با استفاده از رابطه زیر مقدار جذب پلیمر جاذب در زمان معین را بدست آورید.

 Abs15=((W3-W2)-W1 )/W1

: Absمقدار جذب (گرم /گرم )

Abs15 : مقدار جذب بعد از ۱۵ثانیه غوطه وری (گرم /گرم )

W1 : وزن پلیمر جاذب خشک اولیه (گرم )

W2 : وزن کیسه خالی (بدون پلیمر جاذب ) بعد از چکیده شدن محلول آزمون (گرم ).

W3 : وزن کیسه با پلیمر جاذب بعد از جاری شدن محلول آزمون (گرم ).

یادآوری ۴- برای اطمینان از صحت نتیجه آزمون ، انجام آزمایش روی حداقل سه آزمونه ضروری است .

۹- گزارش آزمون

-۱-۹نوع پلیمر جاذب

-۲-۹سازنده پلیمر جاذب

-۳-۹مقدار جذب بعد از ۱۵ثانیه غوطه وری (گرم /گرم )

-۴-۹تاریخ انجام آزمون

-۵-۹شماره استاندارد ملی ایران ….

منبع سازمان ملی استاندارد ایران