برهم‌کنش پلیمر سوپرجاذب و تکنیک آبیاری تکمیلی در افزایش عملکرد و بهره‌وری آب آبیاری در کشت گندم دیم

نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
معین هادی email 1؛ سعید جلیلی۱؛ ابوالفضل مجنونی هریس۲؛ رضا دلیرحسن‌نیا۳
۱دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
۲استادیار گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
۳دانشیار گروه علوم و مهندسی آب دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

تاریخ دریافت: ۲۴ اسفند ۱۳۹۵، تاریخ بازنگری: ۲۳ فروردین ۱۳۹۶، تاریخ پذیرش: ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۶

چکیده

پژوهش حاضر به­ منظور بررسی تاثیر آبیاری تکمیلی و سوپرجاذب  بر عملکرد، اجزای عملکرد و بهره­ وری مصرف آب گندم، در سال زراعی ۹۵-۱۳۹۴ در اراضی کشاورزی دانشگاه تبریز به ­صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد.

تیمار­های آزمایش شامل آبیاری تکمیلی در سه سطح بدون آبیاری (I0)، تک­ آبیاری در خرداد (I1) و دو نوبت آبیاری در اردیبهشت و خرداد (I2) و مصرف سوپرجاذب  در سه سطح ۰، ۵۰ و ۱۰۰ کیلوگرم بر هکتار (S0، S1 و S2) بود.

نتایج نشان داد آبیاری تکمیلی بر روی تمام صفات مورد مطالعه در سطح ۱ درصد معنی­ دار بود. اما اثر مصرف سوپرجاذب بر روی زیست­ توده غیر­معنی­ دار حاصل شد.

اثرات متقابل نیز بر دانه در خوشه، عملکرد و بهره­ وری مصرف آب در سطح ۱ درصد و وزن هزار دانه و بهره ­وری اقتصادی در سطح ۵ درصد معنی­ دار بود.

بیش­ترین مقدار عملکرد و بهره­ وری مصرف آب به ترتیب به میزان ۴.۳۵  تن در هکتار و ۱.۲ کیلوگرم بر مترمکعب از تیمار S2I1 به دست آمد که عملکرد و بهره ­وری مصرف آب را نسبت به تیمار شاهد ب ه­ترتیب به­میزان ۲.۷۴ تن در هکتار و ۰.۶۶ کیلوگرم بر مترمکعب افزایش داد.

نتایج تحلیل اقتصادی نشان داد در کشت گندم به ­صورت دیم، مصرف سوپرجاذب بدون انجام آبیاری تکمیلی توجیه اقتصادی ندارد.

با در نظر گرفتن تحلیل­های اقتصادی، تیمار S0I1با افزایش ۱۳۴.۸ درصدی عملکرد و ۹۴.۴ درصدی بهره­ وری مصرف آب نسبت به تیمار شاهد بهترین شرایط را دارد.

بیش­ترین مقدار بهره­ وری آب آبیاری (۳.۵۱ کیلوگرم بر مترمکعب) از تیمار S1I1 حاصل گردید.