کاربرد و مصرف سوپر جاذب
سوپر جاذب یا پلیمر جاذب و کوپولیمر آکریلیک اسید بعنوان توزیع کننده، افزودنی سیالیت، تغلیظ کننده، جلوگیری کننده از رسوب، جدا کننده، آهار نخ و لخته کننده مورد استفاده قرار می گیرد که بازارهای عمده مصرف آنها عبارتند از :
شوینده ها
کاغذ و خمیر کاغذ
سفال
صنایع نساجی
تصفیه آب
پوشش سطح
تولیدات پتروشیمیایی
بایندر
چسب
تغلیظ کننده‌ها
توزیع کننده‌ها
رزینهای تبادل یونی
تغلیظ کننده‌ها
یکی از اولین حوزه‌های کاربرد پلی اکریلیک اسید غلیظ‌سازی بوده است. پلیمر ممکن است به شکل یک محلول کنستانتره از نمک سدیم یا آمونیوم یا به صورت پلیمر خشک در فرم اسیدی تهیه شود که حل شده و سپس تا میزان مناسب برای کاربرد نهایی خنثی گردد.
بسته به وزن مولکولی، محدوده وسیعی از عمل تغلیظ در محیط آبی با استفاده از مقدار ۲-۱/۰ درصد وزنی پلیمر قابل انجام است.
محلول حاصله می‌تواند به گونه ای فرمولاسیون شود که مایعات یا ژلهایی ویسکوز و قابل رقیق‌سازی حاصل شوند. لاستیک و سایر لاتکس‌ها می‌توانند توسط این پلیمر تغلیظ شوند تا در محصولاتی نظیر کف پوش (ضد لغزش) یا دستکش های ضد آب به کار برده شوند.
عمل تغلیظ در آب ممکن است در بازیابی ثانویه نفت از حوزه‌های نفتی مورد استفاده قرار گیرد. در این حالت تزریق آب به حوزه نسبتاٌ خالی شده، نفت را به نزدیکی چاه می‌رساند.
اما چنانچه نفت خام خیلی ویسکوز باشد، ممکن است آب صرفاٌ از داخل حوزه به صورت کانالیزه حرکت کند. تغلیظ آب می‌تواند این مشکل را بر طرف سازد.
خمیر دندانها، وسایل آرایشی، سیالات هیدرولیک و حتی سوخت‌های مایع موشک با استفاده از پلیمرهای اکریلیک اسید تغلیظ یا ژلی شده اند.
رزین های تبادل یونی
پلیمر های دارای اتصالات عرضی اکریلیک اسید، مجموعه ای مفید از رزینهای تبادل یونی را که برای آنها اسیدهای ضعیف نسبت به انواع قوی سولفونیک اسید ترجیح داده می شوند، فراهم می آودند. بازیابی آنتی بیوتیکها و تولید شکر از جمله مصارف متعدد این نوع رزینها هستند.
تصفیه آب
پلی اکریلیک اسید و مشتقاتش(عمدتاً پلی اکریلات‌ها با جرم مولکولی پایین) بعنوان عامل نرم‌سازی (Conditioning) و ضد رسوب آب در مسیرهای چرخشی جریان‌های خنک‌کننده، آب ورودی به بویلرها و نیز بعنوان عامل منعقدکننده (Coagulamt) در تصفیه پساب‌ها بکار می‌رود.
در فرآیندهای نمک‌زدائی با تقطیر و بعنوان عامل ممانعت کننده از تشکیل رسوب در صنایع قندسازی نیز از پلی اکریلات استفاده می شود.
عوامل سوسپانسیون ساز و توزیع کننده ها
کوپلیمرهای اکریلیک اسید و اکریل آمید، افزودنی‌های مناسبی جهت گل حفاری چاه‌های نفت می‌باشند.
طی حفاری، گل حفاری به داخل سوراخ‌های مته پمپ می‌شوند تا تیغه را روان کرده و تکه‌های حاصل از حفاری را به سطح حمل کند.
پلیمر جهت افزایش پایداری توزیع گل در آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. پلی اکریلیک اسید و کوپلیمرهای غنی از اکریلیک اسید می‌توانند به عنوان توزیع‌کننده رنگدانه‌ها در رنگ استفاده شوند.
این مواد به صورت نمک‌های سدیم در تشکیل دهنده‌های پایه نشاسته‌ای کاغذ قابل استفاده می‌باشند.
جهت بهبود توزیع سیمان در آب و ممکن ساختن فرمولاسیون بتونی با میزان آب بهینه به منظور تحمل فشارهای بالا نیز از پلی اکریلیک اسیدها (اسیدهای پلیمری) استفاده می شود.
علاوه بر این، کوپلیمرهای اکریلیک خاصی جهت سیمان ساخته شده‌اند تا ملاط‌هایی با پایداری بسیار بالا و غیر معمول که امکان پیش‌سازی و جابجایی قطعات بزرگ دیوارها جهت استفاده آتی در ساخت منازل را فراهم می‌کنند، تولید نمایند.
عوامل جمع آورنده
پلیمر های زنجیر بلند اکریلیک اسید جهت جمع آوری و لخته سازی ذرات توزیع شده در حوزه‌هایی نظیز تصفیه آب‌های آشامیدنی و فاضلاب‌ها، شفاف‌سازی شربت نیشکر، بازیابی کانی‌های فلزی پراکنده در معدن کاری سازی سیالات مستعمل تمیز کننده به روش خشک به کار برده می‌شوند.
این ماده در ایجاد توده‌های گلی پایدار، همراه با جذب بالای آب، این قابلیت جالب را برای پلی اکریلیک اسیدها فراهم می‌سازد که علاوه بر افزایش غنای خاک زمین کشاورزی، ظرفیت نگهداری آب توسط این خاک را نیز بهبود بخشد.
اگرچه هزینه چنین اصلاحاتی بر روی خاک مانع از توسعه استفاده از این پلیمر ها در مقیاس بزرگ شده است. این روش هنگامیکه زمین زراعی با ارزش تر باشد اهمیت پیدا می‌کند.
بایندرها
پلی اکریلیک اسید می‌تواند به گونه‌ای فرموله شود که استحکام بالایی به مواد قالبگیری شده نظیر سرامیک‌ها یا چسب‌های ریخته‌گری وارد نماید. این پلیمر طی حرارت دادن سرامیک یا ریخته‌گری فلزات مذاب سوزانده می‌شود. سیمان‌های دندانپزشکی پر مصرف نیز با استفاده از پلی اکریلیک اسید و اکسیدهای فلزی تهیه شده‌اند.
چسبها
پلی اکریلیک اسید نقشهای متنوعی در تولید چسب ها ایفا می‌کنند. این پلیمر می‌تواند جهت کنترل رئولوژی چسب طی استعمال آن استفاده شود یا کوپلیمرهای آن به عنوان ماده اولیه چسب به کار برده شوند.
ورق‌های مستحکم دو لایه ای فویل آلومینیومی و پلی پروپیلن نیز با استفاده از چسب پلی اکریلیک اسید تهیه می‌گردند.
اکریلیک اسید می‌تواند یه عنوان منومر مکمل در فرمولاسیون لایه های میانی پلاستیکی در شیشه‌های ایمنی مورد استفاده قرار گیرد. در چنین کاربردهایی، قبل از آنکه شکست در لایه مرزی ایجاد شود، در شیشه یا لایه میانی ایجاد می‌گردد و نمایشگر آن است که پیوند گروه‌های کربوکسیلیک با سطح شیشه بسیار قوی می باشد.
این خاصیت در بهبود خواص مکانیکی و پایداری کامپوزیت‌های شیشه، نخ پلاستیکی نیز استفاده شده است.
پلیمرهای فوق جاذب
پلیمر های فوق جاذب که می توانند تا چهل برابر وزن خود آب جذب نمایند بر اساس کراس لینک شدن با پلی سدیم آکریلات عمل می‌کنند. بزرگترین بازار مصرف این ترکیبات با توجه به برخورداری از خواص بسیار خوب جذبی، در تهیه پوشک‌های یکبار مصرف نوزادان، تشک‌های افراد شب ادراری و نوارهای بهداشتی می باشد.
پیش بینی می‌شود طی دهه‌های آینده با توجه به پیر شدن جمعیت جهان، مصرف ترکیبات فوق جاذب افزایش یابد. سایر بازارهای مصرف ترکیبات فوق جاذب در تهیه کودهای کشاورزی، باتری‌های الکتریکی، عایق کابل و صنایع دارویی می باشد.
